မြန်မာလူငယ်တွေလည်း မခေကြောင်း သက်သေပြခဲ့ကြသူ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများ
(Zawgyi Version)
(Unicode Version Included Below)
စာဖတ္သူသာ
အခ်ိန္ ၄၈ နာရီအတြင္း ကမၻာေလာကႀကီးအတြက္ တီထြင္မႈတစ္ခုကို အၾကံဉာဏ္အဆင့္မွာတင္ မဟုတ္ဘဲနဲ႔
ဒီဇိုင္းဆြဲ၊ ပံုစံငယ္ျပဳလုပ္ၿပီး တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုအရာမ်ိဳးကို တီထြင္မလဲ။
Invent for the planet
ဒီလိုမ်ိဳးခက္ခဲတဲ့ၿပိဳင္ပြဲတစ္ခုကို
Texas A&M တကၠသိုလ္ကေနဦးစီးၿပီး ၂၀၁၈ ေဖေဖာ္ဝါရီမွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီၿပိဳင္ပြဲမွာ
ေက်ာင္းသားအေယာက္ ၄၀၀ ေက်ာ္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ Aggies Invent အဖြဲ႕ကေန ႏိုင္ငံ
၁၅ ႏိုင္ငံ၊ စံေတာ္ခ်ိန္ ၁၃ ခုမွ အဖြဲ႕ေတြကို ဆက္သြယ္ေပးခဲ့ၿပီး စြမ္းအင္၊ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းစီမံခန္႔ခြဲမႈ
နဲ႔ ေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ေျဖရွင္းေစခဲ့ပါတယ္။
ဒီၿပိဳင္ပြဲမွာ
ရတနာပံုဆိုင္ဘာစီးတီး နည္းပညာတကၠသိုလ္မွ Edu-LIGHTER ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕က လၽွပ္စစ္စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့
အပ္ခ်ဳပ္စက္ကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ မီးမရွိတဲ့အတြက္ ဖေယာင္းတိုင္နဲ႔ စာၾကည့္ခဲ့ရတဲ့ညေတြကို
အမွတ္ရၿပီး လၽွပ္စစ္မီးမရရွိတဲ့ စုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႕ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအတြက္ သယ္ယူ အသံုးျပဳရလြယ္ကူတဲ့
စြမ္းအင္အရင္းအျမစ္တစ္ခုကို တီထြင္လိုတဲ့ဆႏၵ ျပင္းျပခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Invent
ၿပိဳင္ပြဲမွာ Edu-LIGHTER အဖြဲ႕က ဒုတိယဆုကိုရရွိခဲ့ၿပီး ပထမဆုရရွိခဲ့တဲ့ Texas
A&M တကၠသိုလ္မွ Illumi-Nite အဖြဲ႕နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ
Texas ျပည္နယ္ဆီသို႔ တစ္ပတ္တာ အခမဲ့သြားေရာက္ခြင့္ရရွိခဲ့ပါတယ္။ Illumi-Nite အဖြဲ႕ဟာ
အလင္းစြမ္းအင္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေလအလြင့္နည္းနည္းနဲ႔ အသံုးျပဳေစႏိုင္မယ့္ တီထြင္မႈတစ္ခုကိုတင္ျပခဲ့တာျဖစ္ၿပီး
Edu-LIGHTER ရဲ႕တီထြင္မႈကေနရရွိမယ့္ စြမ္းအင္ကို အက်ိဳးရွိရွိအသံုးျပဳေစႏိုင္ဖို႔အတြက္
အေထာက္အကူျပဳႏိုင္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး တီထြင္မႈႏွစ္ခုဟာ သင့္တင့္လိုက္ဖက္တဲ့အတြက္
ဒီအဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ဟာပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ EDU-LITE ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခုအေနနဲ႔ OPEN Minds
Conference မွာဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။
Texas သို႔ ခရီးစဥ္
ဗန္လားရြတ္၊ သီရိကိုကို၊
ဟိန္းေဒြးစံ၊ ထက္ေဝလင္း၊ ေႏွာင္းသက္ထားေဝတုိ႔ငါးေယာက္ဟာ ရန္ကုန္အထိ ၁၂ နာရီၾကာ ဘတ္စ္ကားနဲ႔သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး
ရန္ကုန္-ဘန္ေကာက္-ေဟာင္ေကာင္-တက္ဆက္စ္ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ကို ၃၅ နာရီၾကာ လိုက္ပါစီးနင္းခဲ့ရပါတယ္။
ဒီခရီးဟာ သူတို႔အတြက္ ပထမဦးဆံုး ႏိုင္ငံတကာခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ သူတို႔နဲ႔အတူ
USAID မွ အုပ္ထိန္းသူတစ္ဦးလိုက္ပါခဲ့ပါတယ္။
Texas
A&M တကၠသိုလ္ရဲ႕ College Station မွာ တစ္ပတ္တာေနခဲ့ရတဲ့အခါ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းကိရိယာေတြနဲ႔
သင္ၾကားမႈပံုစံေတြ အမ်ားႀကီးကြာျခားေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ၾကရပါတယ္။ သူတို႔ဆီမွာရွိတဲ့ ႀကီးမားတဲ့
စာၾကည့္တိုက္၊ က်ယ္ဝန္းတဲ့ ေဘာလံုးကြင္းနဲ႔ စံုလင္တဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းသံုးပစၥည္းေတြကို
အံ့ဩဖြယ္ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။
သဂၤဟနဲ႔
ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့တဲ့အခါမွာ သူတို႔ အဲ့တကၠသိုလ္မွာ တက္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ သင္ခန္းစာတစ္ခုအေၾကာင္းျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
"ပထမေတာ့
နည္းနည္းစိတ္လႈပ္ရွားၿပီး စိုးရမ္ေနခဲ့တာ။ ဒါေပမယ့္ အံ့အားသင့္ဖို႔ေကာင္းစြာပဲ သူတို႔ေဆြးေႏြးတာေတြကို
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေသခ်ာလုိက္မီခဲ့တယ္။ သင္ၾကားတဲ့ပံုစံကကြာေပမယ့္ ေျပာေနတဲ့အေၾကာင္းအရာကို
နားလည္ႏိုင္တယ္" လို႔ ကိုဟိန္းေဒြးစံကေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
သူတို႔တက္ေရာက္ခဲ့တာ
ေနာက္ဆံုးႏွစ္သင္တန္းအတြက္ သင္ခန္းစာတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ဒါဟာ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ အမီလိုက္ႏိုင္ဖို႔ေနာက္မက်ေသးေၾကာင္း
သူတို႔အတြက္ အားတက္ေစခဲ့ပါတယ္။
အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ဟာ
တစ္ပတ္တာ ကာလတစ္ေလ်ာက္လံုးမွာ ေနာက္ဆံုးပူးေပါင္းျပဳလုပ္ထားတဲ့ တီထြင္မႈအတြက္ ပံုစံငယ္ေရာ
တင္ျပမႈကိုေရာ ျပင္ဆင္အေခ်ာသတ္ၾကပါတယ္။ ဘာသာစကားဆက္သြယ္မႈအခက္အခဲ ရွိေပမယ့္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရတာအဆင္ေျပခဲ့ၿပီးေတာ့
တီထြင္မႈကို ေအာင္ျမင္ၿပီးဆံုးတဲ့အထိ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ တီထြင္မႈဟာ
၂၂ ေဒၚလာပဲ ကုန္က်ခဲ့ၿပီး သတ္မွတ္ခ်ိန္ထက္ ေစာၿပီးခဲ့ပါတယ္။
Source:
Eagle
photo by
Dave McDermand
OPEN Minds
Texas
နဲ႔ ရတနာပံုက ေက်ာင္းသားေတြပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႕ဟာ သူတို႔ရဲ႕ တီထြင္မႈကို Austin မွာက်င္းပျပဳလုပ္တဲ့
VentureWell 2018 OPEN Minds မွာ သြားေရာက္ျပသခဲ့ပါတယ္။
ဒီၿပိဳင္ပြဲမွာ
တျခားအဖြဲ႕ေတြအေနနဲ႔ Stanford တကၠသိုလ္၊ Johns Hopkins တကၠသိုလ္၊ UC Barkley အစရွိတဲ့
တကၠသိုလ္ေတြပါဝင္ခဲ့ၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ စြမ္းအင္ အစရွိတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေတြနဲ႔
သက္ဆိုင္တဲ့ တီထြင္မႈေတြကို ျပသခဲ့ၾကပါတယ္။ EDU-LITE အဖြဲ႕ဟာ သူတို႔ရဲ႕ တီထြင္မႈအတြက္
တစ္ပတ္သာသာေလာက္သာ ရရွိခဲ့တာျဖစ္ေပမယ့္ က်န္တဲ့အဖြဲ႕ေတြကေတာ့ အခ်ိန္ေရာ ေငြေရာ အေျမာက္အျမား
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံခြင့္ရခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ရိုးရာဝတ္စံုအျပည့္နဲ႔
ျမန္မာအဖြဲ႕ဝင္ေတြပါဝင္တဲ့ EDU-LITE အဖြဲ႕ဟာ "ျမန္မာႏိုင္ငံဘယ္မွာရွိသလဲ"
ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကိုေမးၿပီး ပရိသတ္ရဲ႕ အာရံုကို ရယူခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ အိႏၵိယ၊ တရုတ္နဲ႔
ထိုင္းႏိုင္ငံေတြနားမွာလို႔ ေျဖခဲ့ၾကေပမယ့္ ေျမပံုေပၚမွာ အတိအက်ေျပာႏိုင္ခဲ့တဲ့သူကေတာ့
မရွိသေလာက္ပါပဲ။
ပြဲကိုတက္ေရာက္တဲ့သူေတြအေနနဲ႔
ကိုယ္အႀကိဳက္ဆံုးတီထြင္မႈေတြမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖို႔ တစ္ေယာက္ကို ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေငြ
၃ သန္း ဆီရရွိခဲ့ပါတယ္။ ပြဲအၿပီးမွာေတာ့ EDU-LITE အဖြဲ႕ဟာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေငြ စုစုေပါင္း
၇၅ သန္းရရွိခဲ့ၿပီးေတာ့ ပထမဆု ေဒၚလာ ၃၀၀၀ နဲ႔အတူ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။
ေလ့လာသိရွိခဲ့ရမႈမ်ား
သူတို႔ရဲ႕
ခရီးစဥ္ကေနၿပီး ေလ့လာသိရွိခဲ့ရတဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြကို ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြက အခုလိုေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
၁)
စိတ္သႏၷိ႒ာန္
ဒီခရီးစဥ္ဟာဆိုရင္
အခ်ိန္ကန္႔သတ္ခ်က္ တင္းက်ပ္တာေတြရွိၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ေတြဟာလည္း စြန္႔ဦးတီထြင္ၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ
ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳနည္းတဲ့အျပင္ ဘာသာစကားဆက္သြယ္မႈအခက္အခဲေတြလည္းရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အဖြဲ႕ဝင္အခ်င္းခ်င္း အားေပးခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ အေကာင္းဆံုးႀကိဳးစားဖို႔အတြက္
စိတ္သႏၷိ႒ာန္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
၂)
ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အေထာက္အပံ့
သူတို႔တက္ေရာက္ေနတဲ့တကၠသိုလ္မွာ
စမ္းသပ္ခန္းပစၥည္းေတြနဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲေရးဝန္ထမ္းအေထာက္အပံ့ေတြ ပိုၿပီးရရွိေစခ်င္ပါတယ္။
သူတို႔အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ တီထြင္မႈကို လက္ေတြ႕ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေလ့လာခဲ့ရတဲ့ သီအိုရီေတြကို
တကယ့္ျပင္ပေလာကရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔တကၠသိုလ္မွာပဲ
တူညီတဲ့ အေထာက္အပံ့ အခြင့္အေရးေတြရရွိႏိုင္မယ္ဆိုရင္ သူတို႔လိုပဲ တျခားေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြလည္း
ထူးထူးခၽြန္ခၽြန္စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
၃)
အဖြဲ႕နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း
ထက္ေဝလင္းအတြက္ကေတာ့
Texas က မိတ္ေဆြအသစ္ေတြနဲ႔ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းကို
သေဘာက်ႏွစ္ၿခိဳက္မိပါတယ္။ "သူတို႔က စကားေတာ့အမ်ားႀကီးသိပ္မေျပာဘူး၊ အနည္းဆံုးေတာ့
ကၽြန္ေတာ္တို႔အေရွ႕မွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အျမဲတမ္းအခ်ိန္မွန္ၿပီး လုပ္စရာရွိတာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္တယ္"
လို႔ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆိုရင္လည္း ပေရာဂ်က္ေတြလုပ္တဲ့အခါ ဒီလိုမ်ိဳး စနစ္တက်အစီအစဥ္ခ်ၿပီးေတာ့
ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ေမၽွာ္လင့္ပါတယ္။
ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔
သင့္ေတာ္တဲ့ေထာက္ပံ့မႈမ်ိဳးရရွိမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာကေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ လက္ရည္တူယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေၾကာင္းကို
ဒီေအာင္ျမင္မႈကေန သက္ေသျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတဲ့ ေစ်းကြက္မွာဆိုရင္
ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ေတြ႕ၾကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းလိုစိတ္ျပင္းျပတဲ့ ပါရမီရွင္ရြက္ပုန္းသီးလူငယ္မ်ားစြာရွိေနပါတယ္။
ဥပမာအေနနဲ႔ လၽွပ္စစ္မီးရရွိမႈဟာဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။
အျခားကမၻာတစ္ဖက္ျခမ္းက
အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕နဲ႔ နယ္နိမိတ္ျခားၿပီး ေဝးကြာေနေပမယ့္ ေအာင္ျမင္စြာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းကေတာ့
ယခုေခတ္လူငယ္ေတြရဲ႕ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းနဲ႔ အကန္႔အသတ္ေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းအတြက္
သက္ေသပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရတနာပံုဆိုင္ဘာစီးတီးနည္းပညာတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈမတိုင္ခင္
လြန္ခဲ့တဲ့တစ္ႏွစ္မွာဆိုရင္လည္း ျမန္မာလူငယ္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ဟာ Washington D.C. မွာက်င္းပတဲ့
စက္ရုပ္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ကမၻာ့အဆင့္ ၆ ရရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဒီလိုမ်ိဳးေအာင္ျမင္မႈေတြဟာ
အျခားဆန္းသစ္တီထြင္လိုစိတ္ရွိတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ရွိတဲ့အၾကံဉာဏ္ေတြကို ပိုေကာင္းေအာင္ျပင္ဆင္ၿပီး
ႏိုင္ငံတကာမွာ တင္ျပႏိုင္ဖို႔၊ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်အရွိဆံုး တီထြင္မႈေတြကို ျပည္တြင္းမွာ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔အတြက္
လမ္းစတစ္ခုေနနဲ႔ ျဖစ္လာမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။